Viêm loét dạ dày là gì? Các triệu chứng viêm loét dạ dày điển hình

Viêm loét dạ dày là một bệnh lý về tiêu hóa phổ biến, gây ra nhiều phiền toái cho người bệnh. Đau bụng âm ỉ sau khi ăn hay thường xuyên ợ hơi, ợ chua có thể là triệu chứng viêm loét dạ dày. Nếu bạn đang gặp phải những vấn đề này, đừng chủ quan mà hãy thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Đồng thời hãy tự trang bị những kiến thức cần thiết về căn bệnh này để biết cách phòng ngừa và chữa bệnh hiệu quả hơn.

1. Viêm loét dạ dày là gì

Viêm loét dạ dày hay loét dạ dày là tình trạng niêm mạc dạ dày bị tổn thương, gây sưng viêm và hình thành các vết loét. Ban đầu, các vết loét nhỏ có thể tự lành mà không cần điều trị. Tuy nhiên, khi vết loét trở nên lớn hơn, ăn sâu vào mô và gây triệu chứng nghiêm trọng, người bệnh cần đến gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Viêm loét dạ dày là tình trạng niêm mạc dạ dày bị tổn thương dẫn đến viêm loét

2. Các giai đoạn viêm loét dạ dày

Viêm loét dạ dày bao gồm 2 giai đoạn phát triển là viêm loét cấp tính và mãn tính.

• Viêm loét dạ dày cấp tính: Các triệu chứng viêm loét dạ dày xuất hiện đột ngột, rõ ràng và thường kéo dài trong thời gian ngắn. Nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, bệnh dễ dàng chữa khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, đa số người bệnh thường chủ quan, không đi khám khiến bệnh tình diễn tiến phức tạp, gây khó khăn trong việc điều trị.
• Viêm loét dạ dày mãn tính: Là hệ quả của viêm loét dạ dày cấp tính không được điều trị triệt. Khi đó, tình trạng viêm sưng kéo dài và các vết loét lan rộng khiến bệnh khó điều trị. Điều này làm tăng nguy cơ dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như viêm teo, xuất huyết hoặc thủng dạ dày, viêm nhiễm các cơ quan lân cận hoặc thậm chí là ung thư dạ dày.

>> Tìm hiểu thêm: Ung thư gan là gì?

3. Nguyên nhân viêm loét dạ dày là gì

Viêm loét dạ dày có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó phổ biến nhất là 2 nguyên nhân sau:

• Nhiễm khuẩn Helicobacter Pylori (vi khuẩn HP): Đây là nguyên nhân hàng đầu gây viêm dạ dày mạn tính tiến triển thành loét dạ dày. Vi khuẩn HP sau khi xâm nhập sẽ cư trú tại lớp nhầy của niêm mạc dạ dày. Khi hoạt động, chúng tiết ra độc tố ức chế khả năng chống lại acid của niêm mạc, gây tổn thương và hình thành vết loét.
• Sử dụng các loại thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) trong thời gian dài: Các loại thuốc nhóm NSAID như ibuprofen, naproxen, diclofenac có khả năng ức chế quá trình tổng hợp prostaglandin, làm giảm khả năng bảo vệ của niêm mạc trước axit dạ dày. Do đó, việc sử dụng các loại thuốc này trong thời gian dài sẽ khiến niêm mạc dạ dày tổn thương.

Ngoài ra, viêm loét dạ dày có thể do một số nguyên nhân ít phổ biến hơn:

• Tăng tiết axit trong dạ dày: Có nhiều tác nhân có thể khiến dạ dày tăng tiết axit như hút thuốc lá, căng thẳng kéo dài hoặc do yếu tố di truyền.
• Hội chứng Zollinger-Ellison: Tuy hiếm gặp nhưng hội chứng này gây ra tình trạng dư thừa axit trong dạ dày, một nguyên nhân dẫn đến viêm loét.

Căng thẳng quá mức kích thích dạ dày tiết axit gây viêm loét dạ dày

4. Triệu chứng viêm loét dạ dày

Các triệu chứng viêm loét dạ dày ở giai đoạn đầu thường dễ nhầm lẫn với đau bụng thông thường, khiến người bệnh chủ quan và bỏ qua thời điểm tốt nhất để điều trị. Tùy vào tình trạng vết loét, bệnh nhân có thể trải qua những triệu chứng sau:

• Đau nhói ở vùng thượng vị là dấu hiệu sớm nhất của viêm loét dạ dày. Mức độ của cơn đau và thời gian kéo dài từ vài phút đến vài giờ tùy vào tình trạng bệnh.
• Đi kèm với cơn đau vùng thượng vị là cảm giác nóng rát, cồn cào khó chịu.
• Ợ hơi, ợ chua hoặc buồn nôn, nôn.
• Chán ăn, ăn không tiêu.
• Khó ngủ, ngủ chập chờn, chủ yếu do các vết loét gây đau.
• Các rối loạn tiêu hóa như táo bón hoặc tiêu chảy.
• Trường hợp nặng có thể gây xuất huyết tiêu hóa, chẳng hạn như nôn ra máu hoặc đi ngoài phân đen.

Nếu cơ thể bạn đang có một trong những triệu chứng viêm loét dạ dày như trên, hãy đi gặp bác sĩ để được thăm khám và tư vấn. Mặc dù các dấu hiệu viêm loét dạ dày ban đầu có thể nhẹ, nhưng nếu không được điều trị kịp thời, chúng có thể trở nên nghiêm trọng hơn, gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, nguy hiểm hơn còn đe dọa đến tính mạng.

5. Biến chứng viêm loét dạ dày

Nhiều người băn khoăn liệu viêm loét dạ dày có nguy hiểm không hay viêm loét dạ dày có thể gây ra những biến chứng gì. Trên thực tế, viêm loét dạ dày cấp tính không quá nghiêm trọng và hoàn toàn có thể chữa khỏi bằng cách kết hợp phác đồ của bác sĩ và biện pháp điều trị viêm loét dạ dày tại nhà. Song, khi bệnh đã chuyển sang giai đoạn mãn tính làm tăng nguy cơ gặp phải các biến chứng nguy hiểm, gây khó khăn trong việc điều trị. Các biến chứng viêm loét dạ dày thường gặp bao gồm:

• Xuất huyết tiêu hóa: Đây là biến chứng thường gặp nhất, khiến người bệnh mất máu, chóng mặt, da nhợt nhạt. Tình huống nghiêm trọng hơn có thể nôn ra máu hoặc đi ngoài phân đen.
• Thủng dạ dày: Vết loét lâu ngày ăn sâu vào mô có thể dẫn đến thủng dạ dày, khiến người bệnh đau bụng đột ngột, cơn đau dữ dội và cần phải can thiệp y tế khẩn cấp.
• Hẹp môn vị: Môn vị nằm ở cuối dạ dày, nơi tiếp nối với hành tá tràng. Nếu vết loét xuất hiện ở vị trí này lâu ngày mà không lành sẽ hình thành các mô viêm xơ, làm cản trở quá trình vận chuyển thức ăn trong hệ tiêu hóa. Một số triệu chứng phổ biến của biến chứng này bao gồm nôn ói, luôn có thức ăn cũ óc ách trong dạ dày và sụt cân nhanh chóng.
• Ung thư dạ dày: Biến chứng nguy hiểm nhất của viêm loét dạ dày đó là nguy cơ hình thành các khối u ác tính ở dạ dày.

Viêm loét dạ dày mãn tính có khả năng gây các biến chứng nguy hiểm như thủng dạ dày, hẹp vị hậu môn, ung thư dạ dày

6. Đối tượng nào có nguy cơ bị viêm loét dạ dày

Viêm loét dạ dày là một bệnh lý dạ dày phổ biến có thể xảy ra ở mọi đối tượng. Tuy nhiên có một số nhóm người có nguy cơ mắc bệnh cao hơn, bao gồm:

• Tuổi tác là một yếu tố làm tăng nguy cơ, trong đó những người trên 50 tuổi là nhóm có tỷ lệ mắc bệnh cao nhất.
• Người thường xuyên hút thuốc lá và sử dụng rượu bia hoặc các loại đồ uống có cồn khác
• Người hay gặp các vấn đề về tinh thần, lo lắng kéo dài, căng thẳng quá độ
• Người có thói quen ăn uống, sinh hoạt không điều độ, chẳng hạn như hay bỏ bữa, thức khuya, ít vận động…

7. Cách chẩn đoán bệnh viêm loét dạ dày

7.1. Nội soi dạ dày

Nội soi dạ dày là phương pháp tốt nhất để phát hiện các tổn thương lớp niêm mạc. Bằng cách sử dụng ống nội soi có gắn camera, bác sĩ có thể quan sát trực tiếp lớp niêm mạc dạ dày, xác định chính xác các vết loét và thực hiện những can thiệp cần thiết như cầm máu. Trong khi nội soi, bác sĩ tiến hành lấy mẫu sinh thiết để xác định tình trạng nhiễm khuẩn HP và loại trừ các tác nhân nghi ngờ khác như ung thư.

Tuy nhiên, nội soi dạ dày có thể tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn HP nếu đơn vị thực hiện không tuân thủ các quy định an toàn. Vì vậy, việc lựa chọn cơ sở y tế uy tín với quy trình kiểm soát nhiễm khuẩn chặt chẽ là vô cùng quan trọng.

Dịch vụ nội soi dạ dày tại BVĐK Tâm Trí Sài Gòn đem đến sự yên tâm cho người bệnh

Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Trí Sài Gòn, chúng tôi tự hào là đơn vị cung cấp dịch vụ nội soi dạ dày chất lượng cao được thực hiện bởi đội ngũ bác sĩ giỏi chuyên môn cùng sự hỗ trợ của hệ thống thiết bị hiện đại. Quy trình nội soi được thực hiện theo tiêu chuẩn an toàn khắt khe, thiết bị và dụng cụ được vô khuẩn, đảm bảo cho kết quả chẩn đoán chính xác.

7.2. Xét nghiệm phát hiện vi khuẩn HP

Vi khuẩn Helicobacter pylori là nguyên nhân chính gây viêm dạ dày mạn tính dẫn đến loét. Xét nghiệm máu, hơi thở hoặc phân là các cách để kiểm tra sự hiện diện của vi khuẩn này.

8. Điều trị viêm loét dạ dày

8.1. Điều trị nội khoa

Nếu xác định viêm loét dạ dày do vi khuẩn HP, bệnh nhân sẽ được điều trị theo phác đồ tiêu diệt vi khuẩn HP mà bác sĩ xây dựng dựa trên tình trạng sức khỏe và mức độ tổn thương thực tế. Phác đồ tiêu diệt vi khuẩn HP được sử dụng phổ biến nhất hiện nay là phác đồ 4 thuốc có Bismuth hoặc có Levofloxacin. Đồng thời, người bệnh cũng được yêu cầu ngừng sử dụng các loại thuốc NSAID (nếu được) để đẩy nhanh quá trình phục hồi.

Trong quá trình điều trị, bệnh nhân có thể gặp phải một số tác dụng phụ do thuốc gây ra như chóng mặt, đau đầu, buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy… Các triệu chứng này sẽ biết mất sau khi kết thúc liệu trình điều trị nhưng nếu gặp phải triệu chứng bất thường hoặc khó chịu cực độ, người bệnh cần trao đổi với bác sĩ để đưa ra biện pháp phù hợp hơn.

Phác đồ điều trị phù hợp sẽ giúp các triệu chứng viêm loét dạ dày sẽ nhanh chóng thuyên giảm. Dù vậy, bệnh nhân vẫn phải sử dụng thuốc theo đúng liệu trình, không tự ý giảm liều hay ngưng uống thuốc. Điều này có thể dẫn đến nguy cơ vi khuẩn chưa được loại bỏ hết hoặc gây ra tình trạng nhờn, kháng thuốc.

8.2. Điều trị phẫu thuật

Can thiệp bằng biện pháp phẫu thuật được chỉ định trong một số tình huống nhất định, cụ thể như sau:

• Trường hợp điều trị nội khoa bằng thuốc không cải thiện tình trạng viêm loét, vết loét không lành hoặc thường xuyên tái phát ở vị trí cũ.
• Trường hợp viêm loét dạ dày mãn tính với trạng thái vết loét ở mức độ nghiêm trọng và gây ra các biến chứng như xuất huyết, thủng dạ dày, hẹp môn vị…

9. Chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân viêm loét dạ dày

Đối với người bị viêm loét dạ dày, chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị và ngăn ngừa tái phát. Vậy người bệnh nên ăn gì và kiêng gì?

9.1 Thực phẩm nên ăn

• Rau củ quả tươi để bổ sung chất xơ, vitamin và các khoáng chất cần thiết. Một số loại rau xanh như rau bina, bông cải xanh hay dâu tây, táo giàu chất chống oxy hóa có khả năng kháng viêm và thúc đẩy quá trình làm lành các vết loét.
• Các loại protein dễ tiêu hóa như gà (bỏ da), thịt lợn, các loại cá, trứng và một số loại đậu.
• Các loại thực phẩm chứa probiotics (lợi khuẩn) như sữa chua giúp cải thiện hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa và bảo vệ dạ dày.
• Bổ sung tinh bột từ các loại thực phẩm như ngũ cốc nguyên cám, khoai củ, đậu vì dễ tiêu hóa.

Rau củ quả tươi bổ sung chất xơ, vitamin và các khoáng chất cần thiết

9.2 Thực phẩm nên kiêng

• Hạn chế ăn thức ăn nhanh, đồ đóng hộp, đồ chiên rán nhiều dầu mỡ.
• Thực phẩm có kết cấu cứng, dai như thịt có nhiều gân, sụn gây khó tiêu hóa buộc dạ dày phải co bóp và tiết nhiều axit hơn.
• Đồ ăn cay, chua, nhiều gia vị kích thích dạ dày tiết axit nhiều hơn, làm trầm trọng thêm các vết loét.

10. Biện pháp phòng tránh

Ngoài điều chỉnh chế độ ăn uống, xây dựng cho mình những thói quen sau cũng góp phần giảm nguy cơ viêm loét dạ dày.

• Cai thuốc lá là yêu cầu bắt buộc đối với người nghiện hút thuốc.
• Hạn chế sử dụng rượu bia, đồ uống có cồn, cà phê, nước ngọt có ga.
• Chia nhỏ bữa ăn, tránh ăn quá no trong một lần, tránh để bụng đói quá lâu.
• Rửa tay trước khi ăn để phòng ngừa nhiễm các loại vi khuẩn lây qua đường tiêu hóa
• Ăn chín, uống sôi.
• Sinh hoạt khoa học, ngủ đủ giấc, tránh làm việc quá sức, kiểm soát căng thẳng…
• Nên dành ít nhất 2,5 giờ mỗi tuần để tập thể dục, có thể chơi các môn thể thao không đòi hỏi quá nhiều kỹ năng hoặc các bài tập nhẹ nhàng như chạy bộ, đạp xe, nhảy dây…

11. Giải đáp thắc mắc về bệnh viêm loét dạ dày

11.1. Viêm loét dạ dày có tự khỏi được không?

Viêm loét dạ dày có thể tự khỏi được không là câu hỏi mà nhiều người mắc bệnh quan tâm. Câu trả lời còn phụ thuộc vào các yếu tố, bao gồm nguyên nhân gây bệnh, mức độ tổn thương và điều kiện sức khỏe tổng quát. Nếu nguyên nhân gây bệnh là do chế độ ăn uống không hợp lý hoặc căng thẳng, các triệu chứng viêm loét dạ dày có thể tự khỏi sau khi điều chỉnh lối sống và thói quen ăn uống. Tuy nhiên, để đảm bảo bệnh được chữa khỏi hoàn toàn và phòng ngừa tái phát, người bệnh cần theo dõi sức khỏe thường xuyên và thăm khám bác sĩ nếu như phát hiện dấu hiệu bất thường.

11.2. Viêm loét dạ dày có phải mổ không?

Tình trạng viêm loét dạ dày nếu điều trị bằng phương pháp nội khoa không cải thiện, vết loét không lành buộc phải can thiệp bằng phẫu thuật. Trường hợp viêm loét dạ dày phải mổ thường là do bệnh đã chuyển biến nặng, các vết loét lan rộng và xâm lấn sâu vào trong mô hoặc gây biến chứng nguy hiểm như thủng dạ dày, hẹp môn vị…

Hiệu quả điều trị còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tình trạng và vị trí vết loét, tuổi tác và sức khỏe tổng quát của người bệnh… Tóm lại, để hạn chế nguy cơ viêm loét dạ dày diễn tiến nặng phải can thiệp phẫu thuật, ngay khi nhận thấy các dấu hiệu đáng ngờ, bạn nên đến bệnh viện để được chẩn đoán chính xác nguyên nhân và điều trị kịp thời.

11.3. Viêm loét dạ dày HP dương tính là gì?

Viêm loét dạ dày HP dương tính là tình trạng viêm loét niêm mạc dạ dày do nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (HP). Sau khi nội soi dạ dày phát hiện các vết loét, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh thực hiện các xét nghiệm để xác định vi khuẩn HP có phải là nguyên nhân không.

Viêm loét dạ dày HP là tình trạng viêm loét niêm mạc dạ dày do vi khuẩn Helicobacter pylori gây ra

Các phương pháp phổ biến được dùng để kiểm tra sự hiện diện của vi khuẩn HP gồm có xét nghiệm máu, hơi thở hoặc phân. Nếu kết quả dương tính, tức là vi khuẩn HP đang tồn tại trong dạ dày, còn âm tính nghĩa là không có. Dựa trên kết quả này, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp với bệnh nhân.

11.4. Siêu âm có phát hiện viêm loét dạ dày không?

Siêu âm không thể phát hiện tình trạng viêm loét dạ dày. Mặc dù siêu âm bụng có thể cung cấp thông tin tổng quan về các cơ quan nội tạng trong ổ bụng, bao gồm dạ dày nhưng nó không thể hiện rõ được tổn thương của niêm mạc dạ dày.

Hiện nay, phương pháp chẩn đoán viêm dạ dày và loét dạ dày tối ưu nhất là nội soi dạ dày. Nội soi cho phép bác sĩ quan sát trực tiếp lớp niêm mạc dạ dày và xác định chính xác vị trí, mức độ tổn thương của các vết loét. Ngoài ra, trong quá trình nội soi, bác sĩ có thể thực hiện sinh thiết để kiểm tra nguyên nhân gây viêm, chẳng hạn như nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori.

Viêm loét dạ dày là tình trạng tổn thương niêm mạc dạ dày, dẫn đến hình thành vết loét. Đau vùng thượng vị, ợ hơi, ợ chua và cảm giác đầy bụng, khó tiêu là các triệu chứng viêm loét dạ dày điển hình. Những triệu chứng này nếu không được điều trị đúng cách có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng như xuất huyết tiêu hóa hoặc thủng dạ dày.

Việc thăm khám, phát hiện và điều trị sớm viêm loét dạ dày có ảnh hưởng đáng kể đến hiệu quả và thời gian điều trị bệnh. Vì thế, ngay khi nhận thấy các triệu chứng đáng ngờ, người bệnh nên đến các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và thực hiện các biện pháp chẩn đoán như nội soi dạ dày.

Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Trí Sài Gòn, chúng tôi cung cấp dịch vụ nội soi dạ dày với quy trình an toàn, thiết bị hiện đại, đảm bảo kết quả chẩn đoán chính xác. Với nội soi kết hợp gây mê, người bệnh hoàn toàn không cảm thấy đau hay khó chịu trong suốt quá trình thực hiện. Ngoài ra, dịch vụ nội soi tại bệnh viện còn áp dụng bảo hiểm y tế, giúp người bệnh yên tâm hơn về chi phí điều trị.

Liên hệ cho chúng tôi qua HOTLINE 0974.508.479 hoặc nhắn tin qua Fanpage Bệnh Viện Đa Khoa Tâm Trí Sài Gòn để đặt lịch khám hoặc hỗ trợ tư vấn nhanh nhất!