Viêm dạ dày HP là bệnh gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Viêm dạ dày HP là một bệnh lý tiêu hóa ngày càng phổ biến tại Việt Nam. Các triệu chứng viêm dạ dày HP không chỉ gây ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày mà còn tiềm ẩn nguy cơ tiến triển thành ung thư dạ dày. Vậy nguyên nhân gây viêm dạ dày HP dương tính là gì? Làm thế nào để điều trị bệnh triệt để cũng như phòng ngừa nguy cơ mắc phải? Hãy cùng Tâm Trí Sài Gòn tìm hiểu trong bài viết sau đây.

1. Viêm dạ dày HP là gì

Viêm dạ dày HP là tình trạng viêm nhiễm niêm mạc dạ dày do vi khuẩn Helicobacter Pylori (HP) gây ra. Loại vi khuẩn này có khả năng trung hòa axit dạ dày và âm thầm phát triển mà không gây ra bất kỳ triệu chứng nào. Vì vậy, nếu không thăm khám thường xuyên, rất ít người biết mình bị nhiễm vi khuẩn HP dạ dày. Chỉ khi vi khuẩn HP gây tổn thương lớp niêm mạc trong thời gian dài, dẫn đến loét dạ dày và xuất hiện các triệu chứng nghiêm trọng như đau bụng dữ dội, xuất huyết tiêu hóa… thì người bệnh mới nhận biết được.

HP dạ dày là tình trạng nhiễm vi khuẩn Helicobacter Pylori gây tổn thương niêm mạc dạ dày

2. Triệu chứng viêm dạ dày HP thường gặp

Sau khi xâm nhập vào đường tiêu hóa, vi khuẩn HP dạ dày sẽ âm thầm tấn công niêm mạc dạ dày, dẫn đến tình trạng viêm, loét dạ dày. Dưới đây là các triệu chứng viêm dạ dày HP thường gặp khi lớp niêm mạc tổn thương ngày càng nghiêm trọng:

• Cảm giác đau vùng thượng vị là triệu chứng điển hình của tình trạng viêm loét dạ dày, bao gồm viêm dạ dày do virus HP. Cơn đau nghiêm trọng hơn khi đói hoặc sau khi ăn.
• Cảm giác buồn nôn hoặc nôn mửa xảy ra thường xuyên, đặc biệt là sau khi ăn.
• Ợ hơi, ợ chua do dạ dày tăng tiết axit.
• Chán ăn, đầy bụng, khó tiêu.
• Cân nặng có thể giảm đột ngột mà không rõ nguyên nhân.
• Đi ngoài phân đen do xuất huyết dạ dày.
• Trường hợp dạ dày bị tổn thương nghiêm trọng có thể xuất hiện các triệu chứng báo động như khó thở, nôn ra máu, mệt mỏi bất thường, chóng mặt vì đau hoặc mất máu nhiều, da nhợt nhạt, cơn đau xuất hiện với tần suất tăng dần, khi đau âm ỉ, khi lại dữ dội.

>> Xem thêm: Viêm dạ dày nên ăn gì và kiêng gì để mau hồi phục

Người bệnh viêm dạ dày HP thường có biểu hiện ợ hơi, ợ chua

3. Biến chứng của bệnh HP dạ dày

Theo thống kê của Bộ Y tế, có đến 60 - 70% dân số Việt Nam bị nhiễm vi khuẩn HP dạ dày mà không hề hay biết. Điều này khiến nhiều người lo lắng viêm dạ dày HP có nguy hiểm không?

Mặc dù viêm dạ dày HP dương tính không quá nguy hiểm nhưng nếu không điều trị đúng cách khiến tình trạng viêm và kích ứng niêm mạc kéo dài có thể gây ra loét dạ dày cũng như một số biến chứng nguy hiểm dưới đây.

• Viêm cấp tính niêm mạc dạ dày: Đây là tình trạng viêm một phần hoặc toàn bộ lớp niêm mạc dạ dày với các triệu chứng thường gặp như buồn nôn, đầy bụng, chán ăn. Các tổn thương này có thể tự lành lại nhưng cũng có thể trở nên nghiêm trọng và chuyển sang viêm mạn tính.
• Viêm mạn tính niêm mạc dạ dày: Biến chứng đầu tiên của viêm mạn tính đó là viêm teo vùng hang vị dạ dày cùng với việc dạ dày tăng tiết axit dẫn tới loét hành tá tràng. Hiện tượng viêm teo cũng có thể xuất phát từ hang vị sau đó lan lên thân vị. Trong trường hợp nặng có nguy cơ viêm teo toàn bộ niêm mạc dạ dày, gây loét và dẫn đến ung thư dạ dày.
• Viêm loét dạ dày tá tràng: Bệnh HP dạ dày lâu ngày không được điều trị có nguy cơ cao gây loét dạ dày và làm xuất huyết dạ dày. Tình trạng này có thể tái phát nhiều lần, dẫn đến thủng dạ dày tá tràng.
• Tiến triển thành các loại ung thư tiêu hóa: Ung thư dạ dày, Lymphoma MALT… là các bệnh ung thư có thể xảy ra nếu mắc HP dạ dày trong thời gian dài. Ban đầu, vi khuẩn HP tấn công niêm mạc tạo dạ dày tạo thành các ổ viêm, các ổ viêm này là nguồn gốc của các gốc tự do phát triển thành khối u ác tính.

Viêm dạ dày HP có thể tiến triển thành ung thư dạ dày

4. Các phương pháp chẩn đoán viêm dạ dày HP dương tính

Không phải tất cả tình trạng viêm, loét dạ dày đều do vi khuẩn HP dạ dày gây ra. Để xác định chính xác nguyên nhân và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp, bác sĩ thường chỉ định người bệnh thực hiện các xét nghiệm sau:

• Test hơi thở: Đây là phương pháp chẩn đoán HP không xâm lấn, có thể sử dụng để phát hiện viêm dạ dày HP dương tính cũng như đánh giá hiệu quả điều trị.
• Xét nghiệm phân: Bao gồm xét nghiệm tìm kiếm kháng nguyên của vi khuẩn HP trong phân hoặc xét nghiệm PCR để phát hiện các đột biến kháng lại thuốc kháng sinh, hỗ trợ quá trình điều trị HP.
• Xét nghiệm máu: Phát hiện kháng thể chống lại vi khuẩn HP trong máu. Tuy nhiên, phương pháp này thường ít được sử dụng vì không thể phân biệt được nhiễm HP hiện tại hay đã nhiễm trước đó.
• Nội soi dạ dày: Giúp bác sĩ đánh giá chính xác tình trạng viêm dạ dày. Đồng thời, trong quá trình nội soi, bác sĩ có thể lấy mẫu sinh thiết mô dạ dày để xét nghiệm xem có sự hiện diện của vi khuẩn HP không.

Test hơi thở, xét nghiệm phân, xét nghiệm máu là các phương pháp chẩn đoán virus HP dạ dày không xâm lấn

5. Viêm HP dạ dày có lây không

Vi khuẩn dạ dày HP là một loại vi khuẩn có khả năng lây truyền nên bệnh viêm dạ dày HP hoàn toàn có thể lây từ người bệnh sang người khỏe mạnh. Các con đường lây truyền phổ biến bao gồm:

• Lây truyền qua đường miệng - miệng: Vi khuẩn HP có trong nước bọt và dịch tiết đường tiêu hóa của người bệnh. Vì thế khi ăn uống chung, sử dụng chung vật dụng vệ sinh cá nhân hoặc tiếp xúc gần gũi như hôn, nói chuyện gần với người nhiễm khuẩn HP có thể khiến bạn lây bệnh.
• Lây nhiễm qua phân – miệng: Vi khuẩn HP tồn tại trong phân của người nhiễm nên những người sống ở môi trường thiếu vệ sinh, sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm có nguy cơ nhiễm khuẩn cao.
• Các nguyên nhân khác: Ngoài ra, ăn thực phẩm tái, sống hoặc sử dụng chung các dụng cụ y tế không đảm bảo khử khuẩn cũng có thể là con đường lây nhiễm vi khuẩn HP.

Bất cứ ai cũng có nguy cơ nhiễm vi khuẩn Helicobacter Pylori, kể cả trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, một số đối tượng dưới đây có khả năng mắc bệnh cao hơn:

• Người lớn tuổi suy giảm sức đề kháng.
• Trẻ nhỏ được cho ăn bằng hình thức mớm hoặc có thể vô tình nhiễm vi khuẩn khi được người mắc bệnh thơm má, thơm môi.
• Người sống trong môi trường có điều kiện vệ sinh kém.
• Người có người thân có tiền sử bị viêm dạ dày HP.

6. Điều trị bệnh viêm dạ dày HP như thế nào

Kết quả chẩn đoán viêm dạ dày HP dương tính chứng tỏ trong dạ dày của người bệnh có sự hiện diện của loại vi khuẩn này. So với viêm dạ dày do các nguyên nhân khác, điều trị viêm dạ dày HP dương tính phức tạp hơn, đòi hỏi một phác đồ điều trị kéo dài và kết hợp nhiều loại thuốc. Đồng thời, người bệnh cần thay đổi thói quen sinh hoạt để hỗ trợ quá trình điều trị.

6.1. Điều trị vi khuẩn HP bằng thuốc

Phác đồ điều trị viêm dạ dày HP nói riêng và trong các trường hợp nhiễm khuẩn HP nói chung được chỉ định sử dụng kết hợp tối thiểu hai loại kháng sinh để ngăn ngừa kháng thuốc. Các loại thuốc thường được sử dụng bao gồm:

• Nhóm thuốc ức chế bơm proton (PPI) có tác dụng giảm tiết axit dạ dày như omeprazole, esomeprazole, lansoprazole, pantoprazole…
• Hoạt chất bismuth subsalicylate bao phủ và bảo vệ lớp niêm mạc khỏi tác động của axit dạ dày, giúp làm lành các tổn thương, giảm triệu chứng khó chịu.
• Thuốc kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn HP. Các loại kháng sinh thường được sử dụng bao gồm amoxicillin, clarithromycin, metronidazole.

Khi sử dụng các loại thuốc này, người bệnh có thể gặp một số tác dụng phụ như buồn nôn, nôn mửa, chán ăn, đầy hơi, táo bón hoặc tiêu chảy. Ngoài ra, sử dụng thuốc kháng sinh có thể đồng thời tiêu diệt các lợi khuẩn ở đường ruột dẫn đến tình trạng tiêu chảy, chướng bụng, co thắt dạ dày xảy ra tạm thời.

Điều trị vi khuẩn HP thường được chỉ định sử dụng kết hợp tối thiểu hai loại kháng sinh để ngăn ngừa kháng thuốc

Sau khoảng 4 tuần điều trị, bệnh nhân cần làm các xét nghiệm để kiểm tra xem vi khuẩn HP đã được loại bỏ hay chưa. Nếu điều trị không đạt hiệu quả, không tiêu diệt được 80 - 95% vi khuẩn HP, bệnh nhân sẽ được chỉ định điều trị đợt hai. Trong đó, bác sĩ sẽ thay đổi ít nhất một loại thuốc kháng sinh được sử dụng trong đợt điều trị đầu tiên.

Cần lưu ý, điều trị viêm dạ dày HP cần sự kiên trì và tuân thủ chỉ dẫn của bác sĩ. Nếu được điều trị đúng cách, bệnh nhân có thể hồi phục hoàn toàn và giảm nguy cơ biến chứng. Việc tự ý ngừng hoặc sử dụng thuốc mà không có chỉ định của bác sĩ có thể khiến vi khuẩn HP kháng thuốc, làm cho quá trình điều trị khó khăn hơn.

6.2. Điều trị viêm dạ dày HP tại nhà

Bên cạnh điều trị bằng thuốc, người bệnh có thể kết hợp thực hiện lối sống lành mạnh để tăng cường hiệu quả tiêu diệt vi khuẩn HP và cải thiện sức khỏe dạ dày. Dưới đây là lời khuyên dành cho bạn:

• Cân bằng giữa công việc và nghỉ ngơi, nên ngủ sớm và ngủ đủ 7 - 8 tiếng/đêm.
• Kiểm soát căng thẳng, dành thời gian thư giãn để giữ tinh thần thoải mái.
• Không lạm dụng rượu bia, hạn chế sử dụng cà phê, nước có gas và các chất kích thích.
• Bổ sung rau củ quả và các loại thực phẩm chứa lợi khuẩn như sữa chua, giúp cân bằng hệ vi sinh trong dạ dày và tăng cường sức khỏe tiêu hóa.
• Hạn chế ăn đồ cay, chua, nhiều dầu mỡ và các thực phẩm khó tiêu.
• Nếu người bệnh đang sử dụng các loại thuốc giảm đau, đặc biệt là NSAID, cần thông báo cho bác sĩ điều trị để được tư vấn đổi loại thuốc phù hợp vì nhóm thuốc này có khả năng làm tổn thương niêm mạc dạ dày.

7. Phòng ngừa vi khuẩn HP dạ dày

Hiện nay, virus HP vẫn chưa có vaccine phòng ngừa nhưng chúng ta có thể chủ động bảo vệ sức khỏe bản thân, giảm nguy cơ nhiễm khuẩn bằng các thói quen sống lành mạnh dưới đây.

• Rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng, đặc biệt là trước khi chế biến thức ăn, trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
• Thường xuyên dọn dẹp khu vực bếp và vệ sinh dụng cụ nấu ăn, đảm bảo sử dụng nguồn nước sạch trong ăn uống.
• Ăn chín uống sôi, không ăn thực phẩm không rõ nguồn gốc, thực phẩm ôi thiu…
• Bổ sung đầy đủ và cân đối các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể bằng chế độ ăn đa dạng, tăng cường rau xanh, trái cây và thực phẩm giàu lợi khuẩn như sữa chua.
• Uống đủ nước mỗi ngày để duy trì chức năng tiêu hóa tốt.
• Duy trì tập luyện thể dục thể thao để nâng cao sức đề kháng.
• Chủ động ngăn ngừa nguy cơ lây nhiễm khi sống chung với người mắc bệnh HP.
• Chủ động khám sức khỏe tiêu hóa định kỳ, đặc biệt nếu có triệu chứng như đau dạ dày, đầy hơi, ợ nóng. Điều này giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời nếu nhiễm vi khuẩn HP.

Rửa tay thường xuyên là thói quen giúp ngăn ngừa nhiễm vi khuẩn HP dạ dày

8. Tổng kết

Viêm dạ dày HP là bệnh lý tiêu hóa do vi khuẩn Helicobacter pylori gây ra. Vi khuẩn này xâm nhập vào niêm mạc dạ dày, âm thầm gây ra tổn thương dẫn đến tình trạng viêm nhiễm kéo dài. Người bệnh viêm dạ dày HP dương tính thường xuất hiện các triệu chứng như đau bụng, đầy hơi, buồn nôn và chán ăn. Những yếu tố như môi trường sống kém vệ sinh, ăn uống thực phẩm bẩn và tiếp xúc với người nhiễm khuẩn HP là những nguyên nhân chính gây lây nhiễm viêm dạ dày HP.

Điều trị HP dạ dày đòi hỏi phác đồ điều trị kéo dài với sự kết hợp nhiều loại thuốc, chủ yếu là kháng sinh và thuốc ức chế tiết axit. Đồng thời duy trì thói quen vệ sinh trong sinh hoạt, ăn uống hằng ngày và thay đổi lối sống lành mạnh là chìa khóa giúp việc điều trị HP đạt hiệu quả cũng như ngăn ngừa nguy cơ tái phát và lây nhiễm cho người khác.

Bên cạnh đó, việc thăm khám sức khỏe định kỳ là vô cùng quan trọng để phát hiện sớm và điều trị hiệu quả viêm dạ dày HP, ngăn ngừa những biến chứng nghiêm trọng như loét hay ung thư dạ dày. Bệnh viện Đa Khoa Tâm Trí Sài Gòn cung cấp các Gói khám sức khỏe tổng quát và gói khám dạ dày chuyên sâu, giúp bạn theo dõi và bảo vệ sức khỏe tiêu hóa một cách toàn diện. Hãy chủ động chăm sóc sức khỏe của bạn ngay hôm nay để đảm bảo một tương lai khỏe mạnh hơn!

Liên hệ cho chúng tôi qua HOTLINE 0974.508.479 hoặc nhắn tin qua Fanpage Bệnh Viện Đa Khoa Tâm Trí Sài Gòn để đặt lịch khám hoặc hỗ trợ tư vấn nhanh nhất!