VIÊM TUỴ CẤP

Viêm tuỵ cấp là gì?

Viêm tụy cấp là tình trạng viêm của tuyến tụy ngoại tiết, mức độ nặng có thể dao động từ viêm tụy cấp thể phù nề nhẹ đến viêm tụy cấp hoại tử. Viêm tụy cấp mức độ nhẹ có thể tự khỏi bệnh trong vòng vài ngày đến 1 tuần, hiếm khi gây tử vong, không biểu hiện rối loạn chức năng cơ quan và hoại tử. Viêm tụy cấp mức độ trung bình nặng có biểu hiện suy chức năng cơ quan và biến chứng tại chỗ. Hầu hết các trường hợp viêm tụy cấp là mức độ nhẹ, chiếm đến 80%. Mặc dù tỉ lệ tử vong của bệnh nhân viêm tụy cấp là thấp, nhưng tỉ lệ tử vong của viêm tụy cấp nặng có thể tăng đến hơn 30%.

Giai đoạn đầu của viêm tụy cấp có thể kéo dài khoảng 1 tuần, nhu mô tụy viêm sẽ kích hoạt dòng thác Cytokine dẫn đến hội chứng đáp ứng viêm toàn thân (SIRS). Giai đoạn sau có thể kéo dài vài tuần đến vài tháng, đặc trưng là suy chức năng đa cơ quan kéo dài, biến chứng tại chỗ và tình trạng viêm kéo dài. Hội chứng đáp ứng kháng viêm bù trừ (CARS) có thể góp phần làm tăng nguy cơ nhiễm trùng thứ phát, hậu quả của rối loạn đáp ứng miễn dịch.

Tại sao tôi bị viêm tuỵ cấp?

Nguyên nhân thường gặp nhất của viêm tụy cấp là sỏi mật, chiếm 40% - 70%. Sử dụng rượu là nguyên nhân thường gặp thứ hai, chiếm 25% - 35% và xảy ra chủ yếu ở nam giới. Tăng Triglyceride máu là nguyên nhân thường gặp thứ ba, chiếm 9%.

Một số nguyên nhân khác như chấn thương, thuốc, nhiễm trùng, rối loạn chuyển hóa, u hệ mật tụy, yếu tố gen, yếu tố tự miễn và không rõ nguyên nhân. Chấn thương tụy có thể gặp trong các thủ thuật như nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP), siêu âm nội soi (EUS) với chọc hút kim nhỏ.

Các thuốc có thể gây viêm tụy cấp như Mercaptopurine, Azathiprine, Mesalamine, Furosemide và Losartan. Vi khuẩn, vi rút với ký sinh trùng đều có thể gây viêm tụy cấp. Rối loạn chuyển hóa như tăng calci máu, cường tuyến cận giáp là nguyên nhân hiếm gặp. Có thể gặp bất thường giải phẫu tuyến tụy như tụy đôi (pancreas divisum), rối loạn chức năng cơ vòng Oddi. Việc xác định nguyên nhân của viêm tụy cấp là quan trọng nhằm đưa ra chẩn đoán và chiến lược điều trị.

Chẩn đoán viêm tuỵ cấp như thế nào ?

Dựa vào 2 trên 3 tiêu chuẩn: (1) đau bụng kiểu tụy, (2) tăng nồng độ Amylase và/hoặc Lipase huyết thanh trên 3 lần giới hạn trên và (3) hình ảnh học thể hiện viêm tụy cấp. Triệu chứng đau bụng là đau thương vị dữ dội, kéo dài, lan ra sau lưng, có thể buồn nôn và nôn ói.

Khám lâm sàng ghi nhận đề kháng thượng vị. Dấu Cullen và dấu Grey Turner phản ánh tình trạng viêm tụy cấp nặng và tỉ lệ tử vong cao đến khoảng 37%, các men tụy gây khuếch tán mô mỡ hoại tử nên dẫn đến viêm và xuất huyết sau phúc mạc.

Nồng độ Amylase và Lipase huyết thanh là dấu chỉ của viêm tụy cấp. Giới hạn trên bình thường của Amylase dao động từ 100 – 300 U/L và Lipase là 50 – 160 U/L. Nồng độ Amylase tăng trong vài giờ đầu, kể từ khi khởi phát triệu chứng và trở về bình thường sau 3 – 5 ngày. Tuy nhiên, nồng độ Amylase huyết thanh bình thường ở 20% bệnh nhân viêm tụy cấp và có thể bình thường ở bệnh nhân lạm dụng rượu hoặc tăng Triglyceride máu. Nồng độ Lipase đặc hiệu hơn cho viêm tụy cấp và thời gian tăng kéo dài hơn Amylase. Sau khi đã chẩn đoán viêm tụy cấp thì định lượng nồng độ men tụy mỗi ngày là không cần thiết.

------------
- Đăng ký, nhận tư vấn qua Hotline 0974 508 479 hoặc 0985 095 100 (có Zalo) hoặc inbox cho Admin fanpage. 
- Trao chúng tôi niềm tin, chúng tôi sẽ trao sự an tâm cho bạn.
------------
- Bệnh Viện Đa Khoa Tâm Trí Sài Gòn khám chữa bệnh BHYT thông tuyến (không cần giấy chuyển tuyến) cho mọi đối tượng tất cả các ngày trong tuần, tiếp nhận các thẻ bảo hiểm tư nhân, bảo hiểm bảo lãnh.
- Áp dụng BHYT khi khám bệnh ngoài giờ (từ 16h – 19h thứ 2 đến thứ 7 và từ 7h - 16h ngày chủ nhật) đối với các khoa: Nội - Ngoại - Sản - Nhi.
------------
Bệnh Viện Đa Khoa Tâm Trí Sài Gòn - “Tất cả cho sức khỏe bạn” 
171 Trường Chinh, P. Tân Thới Nhất, Quận 12, TP.HCM. 
☎️ Đặt lịch khám: 0974 508 479 hoặc 0985 095 100 
☎️ Cấp cứu 24/7: 0901 696 115 
Website: http://bvtamtrisaigon.com.vn