BỆNH VIÊM MŨI XOANG MẠN TÍNH: NGUYÊN NHÂN, TRIỆU CHỨNG VÀ LỜI KHUYÊN BÁC SĨ

 

I. VIÊM MŨI XOANG MẠN TÍNH LÀ GÌ?

    - Viêm mũi xoang mạn tính là viêm niêm mạc mũi xoang với các triệu chứng: đau nhức âm ỉ vùng mặt, ngạt mũi, giảm ngửi, ho, khịt khạc đờm, soi mũi thấy khe giữa, đôi khi cả khe trên có mủ. Người bệnh có thể bị sốt, kém tập trung, người mệt mỏi.

II. NGUYÊN NHÂN

​    - Do viêm mũi xoang cấp không được điều trị đúng mức. 

    - Do viêm mũi xoang dị ứng.

    - Do các yếu tố môi trường (thuốc lá, ô nhiễm, chất kích thích,…).

    - Do cấu trúc giải phẫu bất thường (Vẹo lệch vách ngăn, bóng hơi cuốn giữa, V.A quá phát,…).

     - Do hội chứng trào ngược.

III. TRIỆU CHỨNG

     - Triệu chứng cơ năng:

             + Ngạt tắc mũi thường xuyên.

             + Xì mũi hoặc khịt khạc mủ nhày hay mủ đặc thường xuyên.

             + Ðau nhức vùng mặt.

             + Mất ngửi hoặc giảm ngửi.

             + Kèm theo bệnh nhân có thể bị đau đầu, ho, mệt mỏi, hơi thở hôi.

     - Triệu chứng thực thể: nội soi mũi cho hình ảnh:

             + Dịch mủ nhầy hoặc mủ đặc ở khe giữa, đôi khi khe trên.

             + Niêm mạc hốc mũi viêm phù nề hoặc thoái hoái thành polyp.

             + Có thể thấy các cấu trúc giải phẫu bất thường như: vẹo lệch vách ngăn, bóng hơi cuốn giữa, V.A quá phát…

 

     - Các triệu chứng trên kéo dài trên 12 tuần.

     - Cận lâm sàng:

            + Phim X quang thông thường (Blondeau, Hirtz) cho hình ảnh không rõ, ít sử dụng.

            + Phim CT Scan: cho hình ảnh:

                  _ Hình ảnh mờ các xoang, có thể mờ đều hoặc không đều.

                  _ Dày niêm mạc các xoang, mức dịch trong xoang, polyp mũi xoang.

                  _ Bệnh tích bịt lấp vùng phức hợp lỗ ngách.

                  _ Các cấu trúc giải phẫu bất thường như: Vẹo lệch vách ngăn, bóng hơi cuốn giữa, cuốn giữa đảo chiều,…

           + Chụp cộng hưởng từ (MRI)

                  _ Hình ảnh MRI có cản quang hay không cản quang cho phép đánh giá những xâm lấn ổ mắt, nội sọ và thần kinh, đây là thông tin chìa khóa tạo điều kiện thuận lợi cho phẫu thuật và tiên lượng bệnh.

IV. ÐIỀU TRỊ

     1. Nguyên tắc điều trị

          - Nghỉ ngơi, phòng tránh các tác nhân, nguyên nhân gây viêm mũi xoang.

          - Ðảm bảo dẫn lưu tốt mũi xoang, chống phù nề niêm mạc.

          - Kết hợp điều trị tại chỗ và toàn thân.

     2. Điều trị nội khoa

          - Điều trị toàn thân:

               + Thuốc kháng sinh: thường từ 2 đến 3 tuần.

               + Thuốc corticosteroid uống.

          - Điều trị tại chỗ:

               + Dùng thuốc co mạch.

               + Rửa mũi bằng nước mũi sinh lý.

               + Làm thuốc mũi, rửa mũi xoang (xông kê, xông mũi).

               + Thuốc corticosteroid dạng xịt.

     3. Ðiều trị phẫu thuật

          - Chỉ định:

               + Viêm mũi xoang mạn tính điều trị nội khoa tối đa mà không kết quả.

             + Viêm mũi xoang mạn tính có cản trở dẫn lưu phức hợp lỗ ngách do dị hình giải phẫu như: lệch vẹo vách ngăn, bóng hơi cuốn giữa, cuốn giữa đảo chiều,…

               + Viêm mũi xoang mạn tính có thoái hóa polyp mũi xoang điều trị nội khoa thất bại.

          - Các phẫu thuật nội soi mũi xoang gồm:

               + Phẫu thuật nội soi chức năng mũi xoang tối thiểu.

               + Phẫu thuật nội soi mũi xoang mở sàng – hàm.

               + Phẫu thuật nội soi mũi xoang mở sàng - hàm - trán - bướm.

V. BIẾN CHỨNG

     - Biến chứng đường hô hấp:

               + Viêm tai giữa.

               + Viêm thanh quản.

               + Viêm giãn khí phế quản.

     - Biến chứng mắt:

               + Viêm phần trước ổ mắt.

               + Viêm thị thần kinh hậu nhãn cầu.

     - Biến chứng nội sọ:

               + Viêm màng não.

               + Viêm tắc tĩnh mạch xoang hang.

               + Áp xe ngoài màng cứng, áp xe não.

VI. LỜI KHUYÊN CỦA BÁC SĨ

     - Có chế độ điều trị, nghỉ ngơi và ăn uống hợp lý khi mắc cảm cúm.

    - Tránh tiếp xúc với các yếu tố kích thích như: bụi, khói thuốc lá, chất kích thích...vệ sinh môi trường nơi ở và nơi làm việc.

     - Quan tâm điều trị trào ngược dạ dày - thực quản.

     - Giải quyết các bất thường về giải phẫu mũi xoang (vẹo vách ngăn, xoang hơi cuốn giữa, quá phát mỏm móc, bóng sàng).

     - Nạo VA quá phát.

     - Ðiều trị các khối u vòm mũi họng.

     - Quan tâm, điều trị các bệnh toàn thân.

     - Thường xuyên rèn luyện sức khoẻ, nâng cao thể lực.